Aşırı yeme problemini durdurmaya ne dersiniz?

Bedenimiz, doyduğumuzu söylemek için çeşitli sinyaller gönderir. Bazen bu sinyalleri göz ardı edip yemeye devam ederiz. Nedenlerini merak ediyor musunuz? Beslenme ve Diyet Uzmanı Aylin Yılmaz, yemeye devam etmeyi, psikolojik ve biyolojik nedenlere bağlıyor.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Aylin Yılmaz, vücudumuzun ihtiyacından fazla yemek yemenin, pek çok nedeni olabileceğini belirtiyor. Aldığımız gıdanın hacmi ve enerji içeriği dışında, yemek yediğimiz mekandaki ısı, renk ve seslerin de beslenmemizde önemli rol oynadığını açıklayan Yılmaz, televizyon izlerken, dikkatimiz dağınıkken ya da derin bir sohbete dalmışken ihtiyacımızdan daha fazla yemeye yatkın olduğumuzun altını çiziyor.

Türkiye nüfusunun yüzde 66'sı obezite tehlikesiyle karşı karşıya. 2004-2006 yılları arasında yapılan araştırmalara göre, Türkiye'de 20 yaş üstü yetişkinlerin üçte biri obez; kadınların yüzde 40'ı, erkeklerinse yüzde 20'si aşırı kilolu. Bu durum, yeme davranışıyla yakından ilişkili. Günümüzde yoğun stres faktörleri, ergenlik çağından itibaren hızla artıyor. Çocukların sınav stresi, ergenlik dönemi sorunları, ebeveynlerin yaşam savaşı, iş dünyasındaki acımasız rekabet, orta yaşlarda karşılaşılan sağlık sorunları ve ölüm korkusu gibi bizi zaman zaman duygusal anlamda meşgul eden sorunların varlığı, yeme davranışını ve yediklerimizin içeriğini doğrudan etkiliyor.

Duygusal yönden en zayıf anlarda birçoğumuz rahatlamak için yiyeceklere yöneliriz. Duygusal yeme davranışı; yani stres, öfke, kaygı, sıkıntı, üzüntü ve yalnızlık gibi olumsuz duyguları yumuşatmak ya da bastırmak için yemek yemek, kilo kontrolünü maalesef negatif etkiler. İşsiz kalma, sağlık problemleri yaşama, boşanma veya yoğun ve stresli bir iş günü geçirme, kötü hava ve yaşam rutinindeki değişiklikler gibi olumsuz şartlar, fazla yemeye yol açan duyguları tetikleyebilir.

OLUMSUZ DUYGULAR FAZLA YEDİRİYOR...

Bazı yiyeceklerin bağımlılık yapma özelliği vardır. Örneğin çikolata gibi lezzetli yiyecekler yediğimizde, bedenimiz mutluluk hormonu salgılar. Bu "ödül" belirli duygularla belirli yiyeceklerin eşleşmesine neden olur. Yiyecekler, aynı zamanda düşünmek istemediğimiz konudan uzaklaşmamıza da yardımcı olur. Eğer gelecekteki bir olayı düşünüp endişeleniyorsanız ya da daha önce olmuş bir durumu tekrar sıkıntıyla hatırlıyorsanız, sizi rahatlatan yiyecekleri yiyerek dikkatinizi bu konulardan uzaklaştırabilirsiniz. Fakat bu, sadece geçici bir çözümdür. Maalesef yiyeceklerle işiniz bittiğinde, endişeleriniz fazla yemenin verdiği suçluluk duygusunun eklenmesiyle katlanarak geri dönecektir.

Sağlıklı yiyecekler atıştırın. Eğer öğünler arasında bir şeyler yemeye ihtiyaç duyuyorsanız, taze veya kuru meyve gibi yiyecekleri tercih edin.

YEMEKLE MUTLU OLUNMUYOR...

Sadece olumsuz duygularla değil, olumlu duygularla da yemek yeniyor. Mutlu olduğumuz zaman yemek yiyerek mutluluğumuzun daha da artacağına inanırız. Duygularımız ve yemek arasında, fark etmeden bir bağlantı kuruyor ve kendimizi buzdolabının önünde buluyoruz; yani mutluyken de sadece acıktığımız için değil, ruhsal etkenlerle de, fazladan yiyoruz.

Duygusal yeme probleminizi durdurmak için, aşağıdaki önerileri deneyebilirsiniz:

• Gerçek açlık duygusunu tanımayı öğrenin. Açlığınız fiziksel mi, yoksa duygusal mı? Sadece birkaç saat önce yediyseniz ve midenizde bir guruldama yoksa muhtemelen gerçekten aç değilsiniz. Su içmeyi deneyebilirsiniz. Dışarı çıkıp temiz havada yürümek de, iyi gelecektir.

• Sağlıklı yiyecekler atıştırın. Eğer öğünler arasında bir şeyler yemeye ihtiyaç duyuyorsanız; taze meyve veya yağsız mısır, kuru meyve gibi yiyecekler tercih edin.

• Dengeli bir beslenme programı oluşturun. Düzenli aralıklarla yemeye çalışın. Temel besin gruplarından olan yiyecekleri (tam tahıllı ürünler, süt ürünleri, sebze ve meyveler, beyaz et türevleri gibi) öğünlerinizde bulundurmaya çalışın. Temel besinleri tercih ederseniz daha uzun süre tok hissedersiniz.

• Sizi nelerin tetiklediğini bilin. Önümüzdeki birkaç gün, ne yediğinizi, ne kadar yediğinizi, yerken ne hissettiğinizi ve ne kadar aç olduğunuzu yazın. Zamanla, olumsuz yeme alışkanlıklarınızı ortaya çıkaran durumları görebilir ve bunları tetikleyen etkenlerden uzaklaşabilirsiniz.

• Sağlıksız yiyecekleri etrafınızda bulundurmayın. Yüksek kalorili yiyecekleri kötüye kullanmamak için, onları evde bulundurmamaya dikkat edin.

• Eğer aç veya üzgün hissediyorsanız, alışverişe çıkmayın.

• Düzenli egzersiz yapın ve dinlenmeyi unutmayın. Bedeniniz dinlemiş ve zinde olursa, ruh halinizi daha fazla kontrol edilebilir ve stresle daha etkili bir şekilde başa çıkabilirsiniz.

• Yeme alışkanlıklarınızda yapmayı başardığınız pozitif değişimlere odaklanmayı unutmayın.