“Çocuk Gelin Yoktur/Çocuk Tecavüzü Vardır!”

Don Quichotte e-Mizah Dergisi ve İstanbul Düşünce ve Eğitim Derneği’nin birlikte düzenlediği “Çocuk Gelin Yoktur / Çocuk Tecavüzü Vardır” temalı Uluslararası Karikatür Yarışması sonuçlandı. Ödül töreni ve açılış sergisi 31 Mayıs tarihinde İstanbul Fulya Sanat Merkezi’nde gerçekleşecek. Sergi 1-15 Haziran tarihleri arasında MAJİ Luxury Event Kültür Sanat Merkezi’nde de gezilebilecek.

Gelişmekte olan ülkelerin birçoğunda, kız çocukları daha ergenliğe girmeden evlenmek zorunda bırakılıyor. Dünya üzerinde 18 yaş altı her 5 kızdan 1’inin genç yaşta evlendirildiği, bu evlilikler sırasında başlık parası alındığı ve bu çocukların kocaları tarafından şiddet gördüğü tespit edilmiştir. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi zoraki çocuk evliliklerini yasaklamıştır. Fakat asıl sorun, bu bildirgede, çocuğun evlenmeye razı olabileceği yaşın açıkça belirtilmemiş olması. Bildirgedeki bu açık, caydırıcı olmaktan öte neredeyse teşvik edici bir nitelik taşıyor. Dünya genelinde, günde yaklaşık 39 bin kız çocuğu erken yaşta gelin oluyor! “Çocuk Gelinler”e; Hindistan, Bengladeş, Afganistan, Etiyopya, Tanzanya gibi ülkelerde daha sık rastlanılıyor.

Gaye Donay: “Sadece Türkiye’nin değil, dünyanın sorunu!”

Türkiye’nin de kanayan yarası olan “çocuk gelinler” sorununa ilişkin dünya genelinde farkındalık yaratmak amacıyla düzenlenen “Çocuk Gelin Yoktur /Çocuk Tecavüzü Vardır” temalı Uluslararası Karikatür Yarışması’nın fikir annesi İstanbul Düşünce ve Eğitim Derneği Başkanı Gaye Donay, fikrin oluşum sürecini şöyle anlatıyor. “Yedi ay önce Arjantinli bir karikatüristin çocuk gelinler ile ilgili yaptığı bir karikatürü görmem ile yıllardır aklımda ve vicdanım da olan konuyu hayata geçirme kararı verdim. Karikatürde yaşlı bir adam; 12 yaşlarında gelinlik giydirilmiş bir kız çocuğunun elini sıkıca tutmuştu. Yüzünde morarmış bir iz olan kız çocuğuna daha dikkatli baktığımda bu lekenin bir Türk bayrağı olduğunu gördüm. Bu üzücü durum beni derinden etkiledi. Zira ‘çocuk gelin yoktur çocuk tecavüzü vardır’ düşüncesi ile bu projeyi yıllardır yapmak arzusundaydım. Çocuk gelin konusu Türkiye’nin yanı sıra dünyanın da çok ciddi bir sorunu. Öz eleştiri yapmak kaydı ile projeksiyonu değiştirmek ve genişletmek, uluslararası bir boyuta taşımak istedim. Türkiye’nin önemli karikatür sanatçılarından kıymetli dostum Erdoğan Karayel’e konuyu aktardım ve projeyi uluslararası boyutta gerçekleştirmek üzere harekete geçtik.”

Yılın en değerli sosyal sorumluluk projesi

Sosyal sorumluluk projelerinin büyük bir özveri gerektirdiğinin ve gelip geçici bir moda olmadığının altını çizen Donay,sürekliliğin önemli olduğunu belirterek farklı yaklaşımlarla gelecek yıllarda da projeyi canlı tutacağını vurguluyor. Donay, “Gelecek yıl, gerçek çok küçük yaşta evlendirilen çocuklar ve yaşamlarından oluşan bir fotoğraf sergisi düşünüyorum. Amacımız her yıl farkındalığı arttırmak ve konunun unutulmamasını sağlamak. ÇEV Çağdaş Eğitim Vakfı’nın uzun yıllardır yönetim kurulunda görev almam, çağdaş eğitimin ne kadar önemli olduğunu göstermemizi bir prensip haline getirdi. Çocuk yaşta evlendirilen küçük kızlarımız eğitim ile kendilerini koruyabilecek, anne ve babalar yaptırımlar ve sürekliliği olan projeler ile bilinçlendirilerek, kontrol ve takip edilecek. Farkındalık artacak ve toplum kendini sorgulayacak boyuta çıkarılacak” diyor.

Yarışmanın düzenleyicilerinden karikatür sanatçısı Erdoğan Karayel, Türkiye'nin mevcut sorununun büyüklüğüne dikkat çekerek, istismar vakalarında dünyada yedinci sırada olduğunu vurguluyor. Karayel, Türkiye’de sadece tek bir hastaneye ayda 500 hamile çocuk vakasının geldiğini belirterek “Türkiye'de toplam hastane sayısını bu rakamla çarptığımızda karşımıza çıkan oran toplumumuzun yüz karası olarak hepimizi rahatsız etmeli. Eğitim ve öğretim oranının düşük olduğu ülkelerde özellikle çocuklara yapılan taciz ve şiddetin en büyük sorumluları aile bireyi yetişkinler. ‘Geleceğimiz’ dediğimiz çocukların geleceğini karartmaya kimsenin hakkı yok. Mücadelemiz bu yönde ve kitlesel şekilde olursa ancak etkili olabiliriz. Bizimki bir kıvılcım olsun en azından...” diyor.

Seçici kurul kadınlardan oluşturuldu

Yalnızca Türkiye’de değil dünyada birçok ülkede gözlemlenen 18 yaş altı evlendirilen kız çocukların trajedisini konu alan “Çocuk Gelin Yoktur/Çocuk Tecavüzü vardır” karikatür yarışmasının jürisi Türk ve yabancı kadın karikatürcülerden oluştu. Dünyanın değişik ülkelerinde yaşayan sanatçılar karikatürlerin yanı sıra videolu mesajlar da gönderdiler. Sosyal medyada yoğun olarak paylaşılan videolarda sanatçılar toplumları bu trajik konuyla ilgili duyarlı olmaya davet ediyorlar. İspanya’dan Adriana Mosquera, İran’dan Farzane Vaziri Tabar ve Shiva Zamanfar, Kolombiya’dan Elena Ospina, İtalya’dan Marilena Nardi, Meksika’dan Martha Barragan Mar, Brezilya’dan Natalia Forcat, Romanya’dan Nicoleta Ionescu ve Türkiye’den Saadet Demir Yalçın’ın yer aldığı seçici kurul, 62 ülkeden 419 karikatürcünün toplam 832 karikatürle katıldığı yarışmada ödüle değer bulunan çalışmaları büyük bir titizlikle inceleyerek belirledi.

Ödül töreni 31 Mayıs‘ta İstanbul‘da

Ödül töreni ve açılış sergisi 31 Mayıs tarihinde İstanbul Fulya Sanat Merkezi’nde gerçekleşecek. Ödül töreni ve açılış sergisine tanınmış birçok sanatçı, siyasetçi ve gazetecinin katılması bekleniyor. Sergi 1-15 Haziran arası MAJİ Luxury Event Kültür Sanat Merkezi’nde de gezilebilecek.

Seçici kurulun belirlediği ödül kazanan karikatürler şöyle:

Birincilik Ödülü: Angel Boligan (Meksika)

İkincilik Ödülü: Endonezyalı sanatçı Jitet Kostana ve Yunanlı sanatçı Konstantinos Tsanakas arasında paylaştırıldı.

Üçüncülük Ödülü: Anne Derenne (İspanya)

Özel Ödüller:

“Don Quichotte Dergisi” Özel Ödülü: Mihai Ignat (Romanya

“İstanbul Düşünce ve Eğitim Derneği” Özel Ödülü: Oleksy Kustovsky (Ukrayna)

“G&Partner Ajansı” Özel Ödülü: Hilal Özcan (Türkiye)

“Çağdaş Eğitim Vakfı” Özel Ödülü: Bernard Bouton (Fransa)

“Dedeman Hotel” Özel Ödülü: Vladimir Stankovski (Sırbistan)

“Integra Filder e.V.” Özel Ödülü: Luc Descheemaeker (Belçika)